Zdiagnozowanie choroby jest początkowym, ale najważniejszym etapem, dzięki któremu chory otrzymuje szansę na szybkie rozpoczęcie leczenia, a tym samym na spowolnienie rozwoju choroby, wydłużenie czasu aktywności fizycznej oraz wydłużenie życia.
+ RTG klatki piersiowej
Prześwietlenie płuc pokazuje charakterystyczne zmiany u chorego na NP:
poszerzenie pnia i głównych gałęzi tętnicy płucnej, a w zaawansowanych
przypadkach powiększenie prawej komory i prawego przedsionka.
+ Badanie elektrokardiograficzne (EKG)
Pokazuje przeciążenie i powiększenie prawej komory i prawego przedsionka,
zaburzenia rytmu serca oraz zaburzenia przewodzenia serca.
+ EKG metodą Holtera
Służy do diagnostyki zaburzeń rytmu i przewodzenia. W trakcie tego badania
przez całą dobę jest monitorowana praca serca. W tym czasie pacjent nie
powinien ograniczać codziennej aktywności fizycznej, gdyż rolą tego badania jest
obserwacja czynności serca w trakcie dnia (praca, aktywny wypoczynek, sen).
+ Badanie echokardiograficzne przezklatkowe (tzw. echo serca)
Pozwala na postawienie wstępnej diagnozy, którą potwierdza się innymi
specjalistycznymi badaniami. Pokazuje jak wygląda serce, główne naczynia , w
tym pień płucny, zastawki, ich wygląd i funkcja. Jest to cenne badanie do
monitorowania przebiegu choroby.
+ Echo przezprzełykowe
Polega ono na wprowadzeniu w znieczuleniu miejscowym do przełyku
elastycznego przewodu z głowicą ultrasonograficzną. Badanie to umożliwia
dokładniejszą ocenę elementów serca, które nie są dobrze widoczne z zewnątrz
przez klatkę piersiową podczas standardowego badania za to dobrze je widać od
strony przełyku. Badanie to służy do wykluczenia obecności skrzeplin w uszkach
przedsionków, szczegółowej oceny zmian na zastawkach serca, wad serca i/lub
naczyń.
+ Scyntygrafia perfuzyjno-wentylacyjna płuc
Jest badaniem wykonywanym u pacjentów, u których podejrzewa się
występowanie nadciśnienia płucnego zakrzepowo-zatorowego. Badanie
uwidacznia pośrednio obecność materiału zakrzepowo-zatorowego w bardzo
małych naczyniach płucnych.
+ Tomografia komputerowa klatki piersiowej
Badanie to uwidacznia szczegółowo: prawy przedsionek serca, prawą komorę
serca, pień płucny, tętnice płucne i żyły płucne. U pacjentów z przewlekłym
zatorowo–zakrzepowym nadciśnieniem płucnym wykonywane jest w celu
precyzyjnej lokalizacji zmian zakrzepowo-zatorowych. U pozostałych chorych z
tętniczym nadciśnieniem płucnym pozwala zmierzyć szerokość pnia płucnego.
+ Arteriografia tętnic płucnych
Jest wykonywana u pacjentów z podejrzeniem zakrzepowo-zatorowego
nadciśnienia płucnego. Jest to badanie inwazyjne w czasie którego podaje się
kontrast do tętnic płucnych i ich gałęzi, co pozwala uwidocznić obecność zmian
zatorowych w tętnicach płucnych.
+ Cewnikowanie prawego serca (badanie hemodynamiczne)
Jest badaniem diagnostycznym, które jako jedyne, za pomocą specjalnego
cewnika wprowadzonego przez żyłę szyjną lub udową do serca, pozwala na
bezpośredni pomiar wysokości ciśnienia krwi w prawym przedsionku, prawej
komorze i tętnicy płucnej. Badanie to potwierdza rozpoznanie choroby i pozwala
ją zakwalifikować chorego do jednej z kilku grup nadciśnienia płucnego.
W trakcie cewnikowania dodatkowo dokonuje się pomiaru objętości krwi
przepływającej przez krążenie płucne i krążenie systemowe, ocenia wysycenie
krwi tlenem w tętnicy płucnej oraz w tętnicy systemowej. Wszystkie te parametry
są bardzo przydatne w rozpoznaniu nadciśnienia płucnego, ocenie stopnia
zaawansowania choroby oraz służą do przewidywania jej przebiegu.
U chorych z tętniczym nadciśnieniem płucnym w trakcie cewnikowania prawego
serca wykonuje się również test reaktywności naczyń płucnych. Test polega na
podaży przez krótki czas, najczęściej w inhalacji substancji rozszerzających
naczynia płucne. W ten sposób można zidentyfikować pacjentów, którzy mogą
być leczeni antagonistami wapnia (tzw. „responderzy”)
+ Ocena wydolności wysiłkowej(test 6-minutowego marszu)
Polega on na przejściu jak najdłuższego dystansu w ciągu 6 minut w dogodnym
dla pacjenta tempie w asyście rehabilitanta.
+ Badania dodatkowe
W trakcie pobytu chorego w szpitalu wykonywane są także inne badania. Niektóre
wykorzystywane są w trakcie pierwszego pobytu chorego w szpitalu i służą
znalezieniu przyczyny nadciśnienia płucnego. Inne wykonywane są podczas wizyt
kontrolnych i pozwalają określić stopień zaawansowania choroby.
- Badanie spirometryczne i/lub badanie pletyzmograficzne
, badanie czynnościowe układu oddechowego, podczas którego mierzy się objętość i
pojemność płuc oraz przepływy powietrza znajdującego się w płucach i
oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego.
- Oznaczenie przeciwciała przeciw wirusowi HIV (ang. Human
Immunodeficiency Virus- wirus nabytego upośledzenia odporności)
- USG jamy brzusznej z badaniem dopplerowskim żył
doprowadzających i odprowadzających krew z wątroby – w celu wykluczenia
marskości wątroby oraz nadciśnienia płucnego
spowodowanego nadciśnieniem wrotnym.
- Gazometria krwi tętniczej
pokazuje utlenowanie krwi i zdolność
oddawania dwutlenku węgla przez płuca.
- Stężenie NT-proBNP lub BNP (markerów biochemiczne, peptydy
natriuretyczne)- wzrost stężenia markerów jest proporcjonalny do stopnia
zaawansowania choroby.
- Inne:
Morfologia krwi, ocena funkcjonowania podstawowych narządów
(nerek i wątroby), stężenie hormonów tarczycy, parametry krzepnięcia
krwi, przeciwciała przeciwjądrowe, czynnik reumatoidalny itp.